Ćwiczenie Rozwój Krytycznego Myślenia wg Bastiata
„Co widać i czego nie widać” – Kluczowa Umiejętność dla Twojego Sukcesu
Jedną z fundamentalnych umiejętności, które powinna posiąść każda osoba dążąca do sukcesu, jest sztuka zadawania pytania: „Czego nie widać?” W naszym codziennym życiu często skupiamy się jedynie na tym, co jawne, oczywiste i namacalne. Ale jak pokazuje w swoim arcydziele „Co widać i czego nie widać” Frederic Bastiat, prawdziwe zrozumienie rzeczywistości wymaga spojrzenia głębiej – poza to, co powierzchowne. To umiejętność krytycznego myślenia, która stanowi klucz do sukcesu w każdej dziedzinie życia.
Dlaczego warto zadawać pytanie: „Czego nie widać?”
Ludzie mają tendencję do skupiania się na tym, co jest tu i teraz, co jest łatwe do zaobserwowania. Jednak, aby osiągnąć prawdziwy sukces, trzeba nauczyć się patrzeć poza pozory, dostrzegać ukryte mechanizmy i konsekwencje decyzji, których nie widać od razu. To jak patrzenie na drzewo i dostrzeganie nie tylko jego liści, ale także systemu korzeniowego, który sprawia, że to drzewo może rosnąć.
Frederic Bastiat w swoim słynnym eseju podkreśla tę zdolność jako nieodzowną w każdej sytuacji – zarówno w ekonomii, jak i w codziennym życiu. Jego myśl przewodnia opiera się na rozróżnieniu między tym, co widzimy bezpośrednio (widzialne efekty działania), a tym, czego nie dostrzegamy (ukryte konsekwencje, które są długofalowe i subtelniejsze). Jego nauka to rodzaj „rentgena umysłu”, który pozwala nam dostrzec rzeczy, które inaczej pozostałyby ukryte.
Bastiat a wykształcenie kluczowych umiejętności
„Co widać i czego nie widać” to nie tylko lektura obowiązkowa dla ekonomistów, ale dla każdego, kto pragnie wykształcić w sobie krytyczne myślenie i umiejętność dostrzegania rzeczywistości z różnych perspektyw. W świecie, w którym decyzje podejmowane są szybko, a rzeczywistość często przedstawiana jest w sposób uproszczony, Bastiat zachęca nas do zatrzymania się i przemyślenia każdego działania pod kątem jego ukrytych konsekwencji.
Na przykład, decyzja o naprawie zbitego okna na pierwszy rzut oka wydaje się prosta: ktoś zyska pracę, właściciel okna ma naprawione szkody, a problem zostaje rozwiązany. Jednak Bastiat przypomina nam, że naprawa ta odbywa się kosztem innych inwestycji – pieniędzy, które mogłyby zostać wykorzystane w sposób bardziej produktywny. To, czego „nie widać”, to utracone możliwości.
W życiu codziennym umiejętność patrzenia na rzeczywistość pod kątem tego, czego nie dostrzegamy na pierwszy rzut oka, może okazać się kluczowa. Może pomóc nam podejmować lepsze decyzje, unikać pochopnych sądów oraz analizować każdą sytuację w pełnym spektrum jej skutków.
Jak praktykować myślenie o tym, czego nie widać?
- Zadawaj pytania: Zawsze, gdy podejmujesz decyzję, zapytaj: „Co zyskuję, a czego nie dostrzegam?” To ćwiczenie pozwala ci zidentyfikować potencjalne ukryte koszty i korzyści, które mogą nie być oczywiste od razu.
- Analizuj długofalowe konsekwencje: Zamiast koncentrować się wyłącznie na natychmiastowych efektach, pomyśl, jakie skutki będzie miało twoje działanie za miesiąc, rok czy pięć lat. Czasami efekty uboczne są znacznie ważniejsze niż to, co dzieje się „tu i teraz.”
- Rozwijaj wyobraźnię: Zdolność do myślenia o niewidzialnych aspektach rzeczywistości wymaga wyobraźni. Wizualizowanie, jakie mogą być konsekwencje naszych działań, jest jak tworzenie mentalnej mapy przyszłości. Tak jak Bastiat, który potrafił przewidzieć skutki decyzji ekonomicznych na wiele lat do przodu, ty również możesz nauczyć się przewidywać długofalowe konsekwencje swoich decyzji.
Zastosowanie Bastiata w świecie biznesu i rozwoju osobistego
Współczesny świat biznesu, zdominowany przez szybką decyzję i natychmiastowe wyniki, może skorzystać na podejściu Bastiata. Wielu przedsiębiorców podejmuje decyzje na podstawie tego, co jest natychmiast widoczne – zysków, wyników kwartalnych, szybkich zysków. Jednak najskuteczniejsi liderzy patrzą dalej – dostrzegają to, czego inni nie widzą: długofalowe konsekwencje, ukryte koszty i potencjalne zagrożenia.
W rozwoju osobistym technika ta ma równie wielką wartość. Często wybieramy najłatwiejsze i najbardziej oczywiste rozwiązania, nie zastanawiając się nad długoterminowymi skutkami naszych działań. Pomyśl o tym, jak wpływają na ciebie codzienne nawyki – to, czego „nie widać” dzisiaj (np. negatywny wpływ złych nawyków żywieniowych czy brak aktywności fizycznej), może mieć ogromne znaczenie w przyszłości.
„Co widać i czego nie widać” – Lektura obowiązkowa
Lektura „Co widać i czego nie widać” Frederica Bastiata jest niezwykle cenna w kontekście rozwoju umiejętności analitycznych i krytycznego myślenia. Pozwala wyjść poza utarte schematy myślenia, nauczyć się dostrzegać to, co ukryte, i lepiej rozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Bez względu na to, czy jesteś przedsiębiorczynią, liderem czy osobą pracującą nad osobistym rozwojem, ta książka pomoże ci wykształcić umiejętność zadawania właściwych pytań i podejmowania mądrych decyzji.
Bastiat przypomina, że sukces w życiu to nie tylko dostrzeganie tego, co namacalne, ale umiejętność analizy pełnego obrazu – tego, co widać i tego, czego nie widać. Dlatego jego dzieło pozostaje ponadczasowym źródłem inspiracji i nauki dla wszystkich, którzy pragną osiągnąć więcej, podejmując świadome decyzje i rozwijając umiejętność widzenia ukrytych aspektów rzeczywistości.
Ćwiczenie: „Co widać i czego nie widać” – Rozwój Umiejętności Krytycznego Myślenia
Cel ćwiczenia: Celem tego ćwiczenia jest rozwijanie umiejętności dostrzegania ukrytych aspektów sytuacji, działań i decyzji. Dzięki technice Bastiata nauczysz się myśleć nie tylko o tym, co jest widoczne i bezpośrednie, ale także o długofalowych i niewidocznych skutkach swoich decyzji.
Krok 1: Wybierz codzienną sytuację lub decyzję
Znajdź przykład sytuacji, z którą masz do czynienia na co dzień. Może to być wybór zakupów, decyzja dotycząca zdrowia, zarządzania czasem, lub działanie w pracy. Przykłady:
- Wybór, czy zjeść fast food na lunch.
- Zdecydowanie się na obejrzenie serialu zamiast czytania książki.
- Podjęcie decyzji o skorzystaniu z promocji w sklepie.
Krok 2: Zidentyfikuj „Co widać”
Na pierwszym etapie zastanów się nad tym, co jest widoczne – bezpośrednie efekty działania. Odpowiedz na pytanie: „Co zyskam teraz?”
- Jeśli wybierzesz fast food, bezpośrednią korzyścią jest szybki, smaczny posiłek, który nie wymaga przygotowania.
- Oglądając serial, zyskujesz chwilę relaksu i odprężenia.
- Kupując produkt na promocji, pozornie oszczędzasz pieniądze.
Zapisz swoje odpowiedzi.
Krok 3: Zadaj pytanie „Czego nie widać?”
Teraz przemyśl konsekwencje, które nie są widoczne na pierwszy rzut oka, ale mogą mieć długoterminowy wpływ. Zadaj sobie pytanie: „Jakie są ukryte skutki tej decyzji?”
- Wybór fast foodu: Czego nie widać? Możliwe długoterminowe skutki to pogorszenie zdrowia, niska wartość odżywcza posiłku, a w konsekwencji np. przybranie na wadze lub poczucie braku energii.
- Oglądanie serialu: Czego nie widać? Utrata czasu, który mógłbyś/mogłabyś przeznaczyć na rozwój osobisty, np. naukę nowych umiejętności, czytanie książki, ćwiczenia fizyczne.
- Zakup w promocji: Czego nie widać? Zakup może być impulsywny, a przedmiot może nie być potrzebny, co powoduje stratę pieniędzy, które mogłyby być zainwestowane mądrzej.
Zapisz swoje odpowiedzi.
Krok 4: Porównaj obie perspektywy
Zbierz wszystkie zapisane wnioski – te dotyczące tego, co widać, i tego, czego nie widać. Teraz przeanalizuj obie strony sytuacji. Jakie długofalowe skutki mają większy wpływ na twoje życie? Czy krótkoterminowe korzyści są warte potencjalnych, niewidocznych konsekwencji?
Krok 5: Podejmij świadomą decyzję
Po przeanalizowaniu wszystkich skutków, zarówno widocznych, jak i ukrytych, podejmij decyzję, która jest najbardziej korzystna długoterminowo. Czy nadal wybierzesz fast food? Czy obejrzysz kolejny odcinek serialu? Czy zakup w promocji jest naprawdę wart oszczędności?
Krok 6: Zastosuj technikę Bastiata w większych decyzjach
Ćwiczenie można powtarzać na codziennych przykładach, ale warto również zastosować je w większych decyzjach życiowych. Zastanów się nad ukrytymi konsekwencjami inwestycji, zmiany pracy, podjęcia nowych zobowiązań czy relacji interpersonalnych. Każda decyzja ma zarówno widoczne, jak i niewidoczne skutki, które warto analizować.
Regularne wykonywanie tego ćwiczenia pomoże ci wykształcić umiejętność dostrzegania pełnego obrazu rzeczywistości. Z czasem zdobędziesz większą zdolność do podejmowania świadomych i przemyślanych decyzji, które przyczynią się do długotrwałego sukcesu i rozwoju.
Case Study: „Co widać i czego nie widać” – Przykład Zastosowania Techniki Bastiata
Sytuacja: Decyzja o rozszerzeniu działalności firmy
Agnieszka jest właścicielką małej, ale dynamicznie rozwijającej się firmy zajmującej się sprzedażą rękodzieła online. Od kilku lat firma notuje stabilne wzrosty, a zainteresowanie jej produktami rośnie. Ostatnio Agnieszka stanęła przed ważnym wyborem: otworzyć nowy punkt stacjonarny w centrum miasta, aby dotrzeć do szerszej grupy klientów, czy kontynuować dotychczasowy rozwój wyłącznie online.
W związku z tą decyzją Agnieszka postanowiła zastosować technikę Bastiata „Co widać i czego nie widać”, aby przeanalizować wszystkie potencjalne konsekwencje swojego wyboru.
Krok 1: Co widać? – Natychmiastowe efekty
Agnieszka zastanawia się, co zyska, otwierając sklep stacjonarny. Na pierwszy rzut oka widzi wiele korzyści:
- Zwiększenie widoczności marki: Fizyczna obecność w centrum miasta pozwoli dotrzeć do klientów, którzy nie korzystają z zakupów online.
- Bezpośredni kontakt z klientem: Sklep umożliwi klientom zobaczenie i dotknięcie produktów, co może zwiększyć sprzedaż.
- Budowanie zaufania: Posiadanie fizycznej lokalizacji zwiększy wiarygodność firmy w oczach klientów.
Zapisując te bezpośrednie korzyści, Agnieszka czuje, że otwarcie sklepu to logiczny krok w rozwoju jej firmy.
Krok 2: Czego nie widać? – Ukryte skutki
Teraz Agnieszka zadaje sobie pytanie: „Czego nie widać?” i zaczyna analizować możliwe ukryte konsekwencje otwarcia sklepu:
- Wzrost kosztów: Prowadzenie sklepu stacjonarnego wiąże się z dodatkowymi kosztami: wynajmem lokalu, opłatami za media, zatrudnieniem personelu, magazynowaniem towaru. Te koszty mogą wpłynąć na rentowność firmy.
- Zarządzanie dwoma kanałami sprzedaży: Sklep stacjonarny wymaga zarządzania inną formą sprzedaży niż online. Agnieszka może stracić więcej czasu na organizację działalności stacjonarnej, co ograniczy jej zdolność do dalszego rozwoju sprzedaży online.
- Ryzyko niepowodzenia: Otwarcie sklepu stacjonarnego wiąże się z ryzykiem, że lokalizacja nie przyciągnie wystarczającej liczby klientów, zwłaszcza że wiele osób coraz częściej preferuje zakupy online.
Krok 3: Porównanie perspektyw
Po zidentyfikowaniu korzyści i ukrytych ryzyk, Agnieszka analizuje obie strony. Z jednej strony ma nadzieję, że sklep zwiększy widoczność marki i sprzedaż, ale z drugiej strony dostrzega, że związane z tym ryzyko finansowe i operacyjne jest znaczące. Agnieszka nie była wcześniej świadoma, jak wielkie mogą być ukryte koszty i obciążenia wynikające z prowadzenia sklepu.
Krok 4: Świadoma decyzja
Dzięki technice Bastiata Agnieszka zdaje sobie sprawę, że szybkie otwarcie sklepu stacjonarnego może wiązać się z większym ryzykiem, niż początkowo zakładała. Zamiast natychmiast decydować się na otwarcie sklepu, postanawia najpierw zainwestować w rozwój marketingu online i ewentualnie przetestować sprzedaż w sklepach tymczasowych (tzw. pop-up stores), aby sprawdzić popyt na swoje produkty w lokalnym środowisku bez dużych, stałych kosztów.
Jej świadoma decyzja pozwala na dalszy rozwój firmy w sposób bardziej zrównoważony i oparty na przemyślanych krokach, zamiast na impulsie.
Krok 5: Dalsze wdrażanie techniki
Agnieszka postanawia, że technikę „Co widać i czego nie widać” będzie regularnie stosować przy podejmowaniu decyzji biznesowych, nie tylko w przypadku dużych przedsięwzięć, ale także w codziennych działaniach, aby unikać potencjalnych błędów i nieprzemyślanych działań. Dzięki temu zdobywa pewność, że jej firma rozwija się w sposób zrównoważony, a ona sama podejmuje bardziej trafne decyzje, które będą wspierać jej długoterminowy sukces.
Ten przykład pokazuje, jak ważne jest dostrzeganie zarówno natychmiastowych korzyści, jak i ukrytych kosztów i konsekwencji działań. Zastosowanie techniki Bastiata może pomóc nie tylko w biznesie, ale także w podejmowaniu bardziej świadomych decyzji w każdej dziedzinie życia.
Masz więcej pytań? Napisz do nas już dzisiaj! Niezależnie od tego, czy chcesz zamówić nasze usługi, masz pytania, komentarze czy po prostu chcesz podzielić się własną historią sukcesu, nie wahaj się skontaktować z nami pod adresem kontakt@subprofit.pl
